Phân tích hình tượng cây xà nu trong truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành.
Yêu cầu về kĩ năng
Biết cách làm bài văn nghị luận, vận dụng khả năng đọc- hiểu để phân tích một vấn đề trong tác phẩm (đoạn trích). Kết cấu chặt chẽ, hành văn trôi chảy, lưu loát; không mắc lỗi về chính tả, lỗi dùng từ, ngữ pháp…
Yêu cầu về kiến thức
Trên cơ sở nắm vững nội dung tác phẩm, đoạn trích, hình tượng cây xà nu và nghệ thuật xây dựng hình tượng của Nguyễn Trung Thành, học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo những nội dung cơ bản sau:
- Cây xà nu là một hình tượng đặc sắc bao trùm toàn bộ thiên truyện: từ cảm hứng say mê, mãnh liệt và ấn tượng sâu sắc trước vẻ đẹp cây xà nu, NTT đã kết cấu truyện theo lối đầu cuối tương ứng, làm nền cho câu chuyện của dân làng Xôman. Đặc biệt trong đoạn mở đầu, với ngòi bút đầy chất hoạ, chất thơ của NTT, cây xà nu như được chạm nổi trước mắt người đọc với hình khối, đường nét, màu sắc, hương vị…
- Cây xà nu có mặt suốt chiều dài tác phẩm, tham dự vào đời sống sinh hoạt, những sự kiện trọng đại của dân làng đồng thời gắn bó, hoà nhập, ứng chiếu với con người.
- Xà nu vừa mang ý nghĩa tả thực về loại cây của núi rừng Tây Nguyên vừa mang ý nghĩa biểu tượng cho đức tính, phẩm chất cao đẹp của con người Tây Nguyên trong chiến tranh:
+ Tượng trưng cho những đau thương, mất mát, niềm uất hận…
+ Tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, không bị khuất phục…
+ Biểu tượng về con người Tây Nguyên khao khát tự do,vươn theo ánh sáng Cách mạng.
- Hình tượng cây xà nu là thành công xuất sắc trong nghệ thuật dựng truyện của NTT: cảm xúc dào dạt, ngôn ngữ chọn lọc, giàu hình ảnh, giàu chất thơ. Nó đem đến cho thiên truyện cảm hứng sử thi hào hùng, tráng lệ.