PHẦN II : TẠO LẬP VĂN BẢN(8,0 điểm) Đề ôn thi THPT quốc gia (Đề 5) – Mỹ Đức A – Hà Nội – 2014.2015 Câu 2: (5,0 điểm) Đọc khổ thơ đầu của bài “Tây Tiến” (Quang Dũng) có ý kiến cho rằng: “Đoạn thơ đã vẽ ra trước mắt người đọc bức tranh Tây Bắc hùng vĩ, tráng lệ nhưng cũng rất dữ dội, nguy hiểm”. Song lại có ý kiến cho rằng: “Đoạn thơ đã dựng lên được một bức tượng đài bất tử về người chiến binh Tây Tiến”. Qua 14 câu thơ đầu anh / chị hãy thấy hai ý kiến trên như thế nào?
Câu hỏi
Nhận biếtPHẦN II : TẠO LẬP VĂN BẢN(8,0 điểm) Đề ôn thi THPT quốc gia (Đề 5) – Mỹ Đức A – Hà Nội – 2014.2015
Câu 2: (5,0 điểm)
Đọc khổ thơ đầu của bài “Tây Tiến” (Quang Dũng) có ý kiến cho rằng: “Đoạn thơ đã vẽ ra trước mắt người đọc bức tranh Tây Bắc hùng vĩ, tráng lệ nhưng cũng rất dữ dội, nguy hiểm”. Song lại có ý kiến cho rằng: “Đoạn thơ đã dựng lên được một bức tượng đài bất tử về người chiến binh Tây Tiến”.
Qua 14 câu thơ đầu anh / chị hãy thấy hai ý kiến trên như thế nào?
Đáp án đúng:
Lời giải của Luyện Tập 365
Câu 2: (5,0 điểm)
I. MỞ BÀI:
- Giới thiệu tác giả Quang Dũng và bài thơ “Tây Tiến”.
- Dẫn dắt hai ý kiến.
II. THÂN BÀI:
1. KHÁI QUÁT:
- Giải thích 2 ý kiến
- Khẳng định hai ý kiến đều đúng, tưởng chừng như mâu thuẫn nhưng lại góp phần khái quát toàn bộ nội dung đoạn thơ.
2. CỤ THỂ:
a. Ý KIẾN 1: “Đoạn thơ đã vẽ ra trước mắt người đọc bức tranh Tây Bắc hùng vĩ, tráng lệ nhưng cũng rất dữ dội, nguy hiểm”.
- Đoạn thơ xuất hiện hàng loạt các từ chỉ địa danh: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông…Những cái tên ấy bản thân nó đã tạo cảm giác xa xôi, lạ lùng của mảnh đấy miền Tây. Đó cũng là tên các địa phương trong địa bàn hoạt động của đoàn quân Tây Tiến. Với các từ chỉ địa danh này, nhà thơ vừa gợi những vẻ đẹp xa xôi, hẻo lánh, hoang dã, vừa thấp thoáng vẻ thơ mộng, huyền ảo, êm đềm của miền Tây.
- Các từ láy: “khúc khuỷu”. “thăm thẳm”… giàu giá trị tạo hình là sự diễn tả đắc địa sự hiểm trở, hùng vĩ, trùng điệp, gập ghềnh và độ cao ngất trời của núi đèo miền Tây, đồng thời làm nổi bật cuộc chuyển quân đầy vất vả của đoàn quân Tây Tiến.
- Điệp ngữ "ngàn thước" là một ước lệ nghệ thuật có tính định lượng, khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ, chênh vênh, kì thú của núi rừng miền Tây. Yếu tố tương đồng của điệp ngữ "ngàn thước" và tính chất tương phản của các động từ "lên - xuống"trong hai vế câu đã tạo ra cảm giác về một nét gập đột ngột, dữ dội cho câu thơ, cũng là cách để nhà thơ gợi tả thật tài hoa độ của của dốc, độ sâu của vực: bên này đường lên núi dựng đứng, vút cao; bên kia vực đổ xuống hun hút, hiểm trở.
- Hình ảnh: “súng ngửi trời” được dùng rất táo bạo và cũng rất hồn nhiên, tinh nghịch. Nhà thơ không dùng chữ “cao” mà vẫn diễn tả được độ cao của núi. Núi cao chạm mây, người đi trên núi đi như trong mây, cảm giác như mũi súng chạm đến đỉnh trời. -> Kết hợp tả thực và liên tưởng giàu giá trị tạo hình để tạo nên chất thơ trong sự cảm nhận và biểu hiện.
- Khung cảnh rừng thiêng nước độc:
+ Thời gian “chiều chiều”, “đêm đêm” gợi cho ta cảm giác về sự ghê rợn, sự đe dọa đối với con người bởi đó là thời khắc dự hoang dã, âm u, bí hiểm của miền Tây hiện lên rõ nhất,
+ Từ ngữ: “hịch”, “cọp” tạo âm điệu đặc biệt cho câu thơ. Hai dấu nặng xoáy xuống tạo cảm giác rờn rợn như bước chân đầy mùi tử khí của chúa sơn lâm.
ð Thiên nhiên miền Tây hiện ra với sự hoang dã, bí hiểm với những nguy hiểm rình rập, đe dọa cuộc sống con người, là hình ảnh của chốn thâm sơn cùng cốc, rừng thiêng nước độc tưởng chừng như muốn nuốt chửng, đè bẹp tất cả những ai muốn đối đầu với nó.
ð Thông qua những nét vẽ thật tài hoa, vừa chân thực, vừa thấm đẫm chất lãng mạn, Quang Dũng đã làm hiện lên bức tranh của thiên nhiên miền Tây heo hút, hiểm trở nhưng vô cùng hùng vĩ, thơ mộng và xiết bao kì thú.
b. Ý KIẾN 2: “Đoạn thơ đã dựng lên được một bức tượng đài bất tử về người chiến binh Tây Tiến”.
“Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời”
->Nói về sự hi sinh, những mất mát lớn lao mà người lính phải gánh chịu nhưng nhẹ nhàng, không bi lụy, coi cái chết như giấc ngủ, nhẹ tựa lông hồng. Sự hi sinh được nói đến một cách thiêng liêng, người lính ngã xuống nhưng vẫn trong tư thế tiếp tục cuộc hành trình.
- Khép lại đoạn thơ là hai câu thơ:
“Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”
Từ “ôi” diễn tả cảm xúc dâng trào bật lên thành lời. “Thơm” ở đây là hương thơm của gạo, của lúa nếp ngày mùa. Tất cả gợi lên không khí âm áp, sum họp, hòa trong vẻ đẹp của tình người đằm thắm, ân tình, thiết tha.
III. KẾT BÀI:
14 câu thơ đầu trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng đã tái hiện sinh động và gợi cảm về vùng đất miền Tây hiểm trở, khắc nghịêt mà thơ mộng, kì thú gắn liền với chặng đường hành quân của trung đoàn Tây Tiến. Qua những kỉ niệm hiện lên trong nỗi nhớ da diết về quá khứ, Quang Dũng đã thể hiện chân thức bức chân dung của những người lính Tây Tiến kiêu dũng và hào hoa, góp phần làm đậm thêm cảm hứng chủ đạo cho bài thơ.
Câu 2: (5,0 điểm)
I. MỞ BÀI:
- Giới thiệu tác giả Quang Dũng và bài thơ “Tây Tiến”.
- Dẫn dắt hai ý kiến.
II. THÂN BÀI:
1. KHÁI QUÁT:
- Giải thích 2 ý kiến
- Khẳng định hai ý kiến đều đúng, tưởng chừng như mâu thuẫn nhưng lại góp phần khái quát toàn bộ nội dung đoạn thơ.
2. CỤ THỂ:
a. Ý KIẾN 1: “Đoạn thơ đã vẽ ra trước mắt người đọc bức tranh Tây Bắc hùng vĩ, tráng lệ nhưng cũng rất dữ dội, nguy hiểm”.
- Đoạn thơ xuất hiện hàng loạt các từ chỉ địa danh: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông…Những cái tên ấy bản thân nó đã tạo cảm giác xa xôi, lạ lùng của mảnh đấy miền Tây. Đó cũng là tên các địa phương trong địa bàn hoạt động của đoàn quân Tây Tiến. Với các từ chỉ địa danh này, nhà thơ vừa gợi những vẻ đẹp xa xôi, hẻo lánh, hoang dã, vừa thấp thoáng vẻ thơ mộng, huyền ảo, êm đềm của miền Tây.
- Các từ láy: “khúc khuỷu”. “thăm thẳm”… giàu giá trị tạo hình là sự diễn tả đắc địa sự hiểm trở, hùng vĩ, trùng điệp, gập ghềnh và độ cao ngất trời của núi đèo miền Tây, đồng thời làm nổi bật cuộc chuyển quân đầy vất vả của đoàn quân Tây Tiến.
- Điệp ngữ "ngàn thước" là một ước lệ nghệ thuật có tính định lượng, khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ, chênh vênh, kì thú của núi rừng miền Tây. Yếu tố tương đồng của điệp ngữ "ngàn thước" và tính chất tương phản của các động từ "lên - xuống"trong hai vế câu đã tạo ra cảm giác về một nét gập đột ngột, dữ dội cho câu thơ, cũng là cách để nhà thơ gợi tả thật tài hoa độ của của dốc, độ sâu của vực: bên này đường lên núi dựng đứng, vút cao; bên kia vực đổ xuống hun hút, hiểm trở.
- Hình ảnh: “súng ngửi trời” được dùng rất táo bạo và cũng rất hồn nhiên, tinh nghịch. Nhà thơ không dùng chữ “cao” mà vẫn diễn tả được độ cao của núi. Núi cao chạm mây, người đi trên núi đi như trong mây, cảm giác như mũi súng chạm đến đỉnh trời. -> Kết hợp tả thực và liên tưởng giàu giá trị tạo hình để tạo nên chất thơ trong sự cảm nhận và biểu hiện.
- Khung cảnh rừng thiêng nước độc:
+ Thời gian “chiều chiều”, “đêm đêm” gợi cho ta cảm giác về sự ghê rợn, sự đe dọa đối với con người bởi đó là thời khắc dự hoang dã, âm u, bí hiểm của miền Tây hiện lên rõ nhất,
+ Từ ngữ: “hịch”, “cọp” tạo âm điệu đặc biệt cho câu thơ. Hai dấu nặng xoáy xuống tạo cảm giác rờn rợn như bước chân đầy mùi tử khí của chúa sơn lâm.
ð Thiên nhiên miền Tây hiện ra với sự hoang dã, bí hiểm với những nguy hiểm rình rập, đe dọa cuộc sống con người, là hình ảnh của chốn thâm sơn cùng cốc, rừng thiêng nước độc tưởng chừng như muốn nuốt chửng, đè bẹp tất cả những ai muốn đối đầu với nó.
ð Thông qua những nét vẽ thật tài hoa, vừa chân thực, vừa thấm đẫm chất lãng mạn, Quang Dũng đã làm hiện lên bức tranh của thiên nhiên miền Tây heo hút, hiểm trở nhưng vô cùng hùng vĩ, thơ mộng và xiết bao kì thú.
b. Ý KIẾN 2: “Đoạn thơ đã dựng lên được một bức tượng đài bất tử về người chiến binh Tây Tiến”.
“Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời”
->Nói về sự hi sinh, những mất mát lớn lao mà người lính phải gánh chịu nhưng nhẹ nhàng, không bi lụy, coi cái chết như giấc ngủ, nhẹ tựa lông hồng. Sự hi sinh được nói đến một cách thiêng liêng, người lính ngã xuống nhưng vẫn trong tư thế tiếp tục cuộc hành trình.
- Khép lại đoạn thơ là hai câu thơ:
“Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”
Từ “ôi” diễn tả cảm xúc dâng trào bật lên thành lời. “Thơm” ở đây là hương thơm của gạo, của lúa nếp ngày mùa. Tất cả gợi lên không khí âm áp, sum họp, hòa trong vẻ đẹp của tình người đằm thắm, ân tình, thiết tha.
III. KẾT BÀI:
14 câu thơ đầu trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng đã tái hiện sinh động và gợi cảm về vùng đất miền Tây hiểm trở, khắc nghịêt mà thơ mộng, kì thú gắn liền với chặng đường hành quân của trung đoàn Tây Tiến. Qua những kỉ niệm hiện lên trong nỗi nhớ da diết về quá khứ, Quang Dũng đã thể hiện chân thức bức chân dung của những người lính Tây Tiến kiêu dũng và hào hoa, góp phần làm đậm thêm cảm hứng chủ đạo cho bài thơ.
Câu hỏi liên quan
-
II. PHẦN LÀM VĂN (8,0 điểm) Thí sinh chọn một trong hai câu sau:
Câu 2 (5,0 điểm): Thí sinh chọn một trong hai câu sau:
Câu 2b:
Đề tựa vở kịch “Vũ Như Tô”, Nguyễn Huy Tưởng viết:
“Than ôi! Như Tô phải hay những kẻ giết Như Tô phải? Ta chẳng biết.”
Giả sử anh/chị là một luật sư tham gia phiên tòa xử Vũ Như Tô và những người nổi dậy, anh/chị sẽ lựa chọn thân chủ nào và đưa ra những lý lẽ thuyết phục gì để bảo vệ thân chủ của mình?
-
II. PHẦN RIÊNG (5,0 điểm)
Thí sinh chọn một trong hai câu sau:
Câu 3b: (5,0 điểm)
Trình bày cảm nhận của anh (chị) về vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng qua hai nhân vật Tnú (trong “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành) và Việt (trong “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn Thi) .
-
(2,0 điểm)
“Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng”
(Trích “Nhớ con sông quê hương”-Tế Hanh)
Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:
- Xác định phương thức biểu đạt của đoạn thơ
- Nội dung chính của đoạn thơ
- Tìm và phân tích hiệu quả biểu đạt của các biện pháp tu từ trong đoạn thơ.
-
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 1: ( 2,0 điểm):
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi phía dưới:
Tôi được tặng một chiếc xe đạp leo núi rất đẹp nhân dịp sinh nhật của mình. Trong một lần tôi đạp xe ra công viên chơi, một cậu bé cứ quẩn quanh ngắm nhìn chiếc xe với vẻ thích thú và ngưỡng mộ thực sự.
- Chiếc xe này của bạn đấy à? – Cậu bé hỏi.
- Anh mình đã tặng nhân dịp sinh nhật của mình đấy. – Tôi trả lời, không giấu vẻ tự hào và mãn nguyện.
- Ồ, ước gì tôi... – Cậu bé ngập ngừng.
Dĩ nhiên là tôi biết cậu bé đang nghĩ gì rồi. Chắc chắn cậu ấy ước ao có được một người anh như thế. Nhưng câu nói tiếp theo của cậu bé hoàn toàn nằm ngoài dự đoán của tôi.
- Ước gì tôi có thể trở thành một người anh như thế! – Cậu ấy nói chậm rãi và gương mặt lộ rõ vẻ quyết tâm. Sau đó, cậu đi về phía chiếc ghế đá sau lưng tôi, nơi một đứa em trai nhỏ tật nguyền đang ngồi và nói:
- Đến sinh nhật nào đó của em, anh sẽ mua tặng em chiếc xe lăn lắc tay nhé.
( “Hạt giống tâm hồn”, tập 4, nhiều tác giả. NXB tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2006).
b/ Điểm khác biệt giữa điều ước của cậu bé với dự đoán của nhân vật tôi về điều ước của cậu bé? ( 0,5 điểm)
-
(5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:
“Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù
Mình về có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai ?
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi đê rụng, măng mai để già.
Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình về, có nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa?
(Trích “Việt Bắc” – Tố Hữu – SGK Ngữ văn 12 – tập 1 – NXB Giáo dục)
-
II. PHẦN RIÊNG (5,0 điểm)
Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b )
Câu 3.b. Theo chương trình Nâng cao ( 5,0 điểm)
Về nhân vật bà Hiền trong truyện ngắn “Một người Hà Nội” của Nguyễn Khải, có nhiều nhận xét trái chiều về sự tính toán khôn ngoan, cách sống thực dụng, hoặc vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa của nhân vật...
Trình bày ý kiến riêng của anh/chị.
-
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ THÍ SINH ( 5,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi:
"Xu hướng lãng mạn chủ nghĩa thể hiện trực tiếp và sâu sắc cái tôi trữ tình tràn đầy cảm xúc, đồng thời phát huy cao độ trí tưởng tượng để diễn tả những khát vọng, ước mơ. Nhìn chung, các tác giả đề cập đến những quan hệ riêng tư, đến số phận cá nhân với thái độ bất hòa và bất lực trước môi trường xã hội tầm thường, giả dối, tù túng dưới ách thực dân. Thế loại thích hợp nhất với chủ nghĩa lãng mạn là thơ trữ tình và các thể loại văn xuôi trữ tình."
(Dựa theo Ngữ văn lớp 11 tập 2, tr.l 13, Nxb Giáo dục)
1. Chỉ ra nội dung cơ bản của đoạn trích?
2. Nội dung cơ bản trên đã được cụ thể hóa bằng những ý nào?
3. Anh/ chị hiếu thế nào về "thái độ bất hòa và bất lực trưởc môỉ trường xã hội” của các tác giả sáng tác theo xu hướng lãng mạn chủ nghĩa?
-
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 2: ( 3,0 điểm):
Hãy viết bài nghị luận trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề đặt ra trong câu chuyện trên.
-
II. PHẦN VIẾT VĂN (7,0 điểm)
Câu 3: (3,0 điểm)
Chẳng ai muốn làm hành khất
Tội trời đày ở nhân gian
Con không được cười giễu họ
Dù họ hôi hám úa tàn.
Nhà mình sát đường, họ đến
Có cho thì có là bao
Con không bao giờ được hỏi
Quê hương họ ở nơi nào.
Con chó nhà mình rất hư
Hễ thấy ăn mày là cắn
Con phải răn dạy nó đi
Nếu không thì con đem bán.
Mình tạm gọi là no ấm
Biết đâu cơ trời vần xoay
Lòng tốt gửi vào thiên hạ
Biết đâu nuôi bố sau này...
( “Dặn con” - Trần Nhuận Minh)
Bài thơ trên gợi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử với những người bất hạnh trong cuộc sống?
-
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 1: ( 2,0 điểm):
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi phía dưới:
Tôi được tặng một chiếc xe đạp leo núi rất đẹp nhân dịp sinh nhật của mình. Trong một lần tôi đạp xe ra công viên chơi, một cậu bé cứ quẩn quanh ngắm nhìn chiếc xe với vẻ thích thú và ngưỡng mộ thực sự.
- Chiếc xe này của bạn đấy à? – Cậu bé hỏi.
- Anh mình đã tặng nhân dịp sinh nhật của mình đấy. – Tôi trả lời, không giấu vẻ tự hào và mãn nguyện.
- Ồ, ước gì tôi... – Cậu bé ngập ngừng.
Dĩ nhiên là tôi biết cậu bé đang nghĩ gì rồi. Chắc chắn cậu ấy ước ao có được một người anh như thế. Nhưng câu nói tiếp theo của cậu bé hoàn toàn nằm ngoài dự đoán của tôi.
- Ước gì tôi có thể trở thành một người anh như thế! – Cậu ấy nói chậm rãi và gương mặt lộ rõ vẻ quyết tâm. Sau đó, cậu đi về phía chiếc ghế đá sau lưng tôi, nơi một đứa em trai nhỏ tật nguyền đang ngồi và nói:
- Đến sinh nhật nào đó của em, anh sẽ mua tặng em chiếc xe lăn lắc tay nhé.
( “Hạt giống tâm hồn”, tập 4, nhiều tác giả. NXB tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2006).
c/ Theo anh (chị) câu “ – Cậu ấy nói chậm rãi và gương mặt lộ rõ vẻ quyết tâm.”có ý nghĩa gì ? ( 0,5 điểm)