Ở người, bệnh bạch tạng do gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể thường quy định, alen trội tương ứng quy định da bình thường. Bệnh mù màu đỏ - xanh lục do gen lặn nằm trên vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X quy định, alen trội tương ứng quy định mắt nhìn màu bình thường. Có sơ đồ phả hệ sau:
Biết rằng không có đột biến mới phát sinh ở tất cả các cá thể trong phả hệ. Xác suất để đứa con đầu lòng của cặp vợ chồng II8 – II9 mang alen của cả hai bệnh là bao nhiêu ?
Quy ước A : da bình thường,a : bị bệnh bạch tạng
M : nhìn màu bình thường, m : mù màu
I1 và I2 bình thường sinh con II6 bị cả hai bệnh nên I1 và I2 có kiểu gen
AaXMXm x AaXMY
→người II8 có xác suất kiểu gen 1/3 AAXMY : 2/3 AaXMY → tỉ lệ các alen ở bố sẽ là
1/3 a : 2/3 A :1/2 XM :1/2 Y
Người II9 có tỉ lệ kiểu gen \(\frac{1}{4}\) AAXMXM : \(\frac{1}{4}\)AAXMXm : \(\frac{1}{4}\) AaXMXM : \(\frac{1}{4}\) AaXMXm
tỉ lệ các alen ở mẹ sẽ là \(\frac{3}{4}\)A : \(\frac{1}{4}\)a : \(\frac{3}{4}\) XM: \(\frac{1}{4}\) Xm
Xác suất để đứa con đầu lòng không mang alen bệnh là: \(1 - \left( {\frac{3}{4} \times \frac{2}{3}} \right) = \frac{1}{2}\)
Xác suất để đứa con đầu lòng mang alen một bệnh là 1 - ( 3/4 ) = 1/4
Xác suất để đứa con đầu lòng của cặp vợ chồng II8 – II9 mang alen của cả hai bệnh là 1/4 x 1/2 = 1/8