II. PHẦN RIÊNG (5,0 điểm)
Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b )
Câu 3.b. Theo chương trình Nâng cao ( 5,0 điểm)
Về nhân vật bà Hiền trong truyện ngắn “Một người Hà Nội” của Nguyễn Khải, có nhiều nhận xét trái chiều về sự tính toán khôn ngoan, cách sống thực dụng, hoặc vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa của nhân vật...
Trình bày ý kiến riêng của anh/chị.
Bài viết có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng cần làm rọ những ý chính sau đây:
1. KHÁI QUÁT VÀI NÉT VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM, NHÂN VẬT ( 0,5 điểm)
- Nguyễn Khải được coi là một trong số những cây bút hàng đầu của văn xuôi VN hiện đại, Nét nổi bật trong phong cách sáng tác của Nguyễn Khải là chất triết lí- chỉnh luận sâu sắc, thâm trầm; là khả năng phát hiện vấn đề và phân tích tâm lí sắc sảo. “Một người Hà Nội” là một truyện ngắn rất tiêu biểu cho sáng tác của Nguyễn Khải trong thời kì đổi mói đất nước, đổi mới văn chương, rút từ tập truyện “Hà Nội trong mắt tôi” ( 1995).
- Nhân vật chính của truyện ngắn là bà Hiền. Đây là nhân vật đầy ấn tượng, thu hút nhiều ý kiến khen chê trái chiều, làm tăng tính dân chủ cho văn chương. Tuy nhiên, sau tất cả những khen chê, nhân vật vẫn thể hiện đậm nét vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa của người Hà Nội.
2. TRÌNH BÀY Ý KIẾN:
Có thể đưa ra những kiến giảỉ riêng, độc lập, nhưng phải có tính thuyết phục. Sau đây là một vài gợi ý tham khảo:
- Vê sự tính toán khôn ngoan: có thể lí giải theo góc độ tính cách của một con người từng trải, luôn tính trước mọi đường đi nước bước, cách tính toán của bà “luôn luôn đúng vì không cỏ lòng tự ái, sự ganh đua, thỏi thời thượng “- đó là cách sống của một con người bản lĩnh và trung thực- con người luôn dám là chính mình với những chuẩn mực mà mình tin là đúng đắn, sự đúng đắn đem đến lòng tự trọng cho bản thân và sự bình yên cho gia đình.
- Về cách sống thực dụng: có thể hiểu đó là biểu hiện của một con người thực tế, điềm đạm và chín chắn, không xốc nổi theo thời, nhưng cũng không hề quay lưng lại đời sống xã hội. (0,5 điểm)
Tùy theo quan niệm riêng, thí sinh sẽ làm rõ vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa của nhân vật qua các mối quan hệ gia đình và xã hội, trong hai dòng thời gian của cả cuộc đời bà Hiền và của lịch sử đất nước. Cách sống, cách nghĩ, nếp sinh hoạt và văn hóa ứng xử của bà Hiền trong cả cuộc đời, trước những biến động ỉớn lao của đất nước đã thể hiện bản lĩnh cá nhân của một con người từng trải, trung thực, dũng cảm, thể hiện vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa trong cốt cách của một người Hà Nội thông minh và sâu sắc, lịch lấm và tinh tế. Trong cảm nhận đầy ngưỡng mộ của người kể chuyện, bà Hiền- người Hà Nội bình dị ấy thực sự là “một hạt bụi vàng lấp lánh đâu đó ở mỗi góc phố Hà Nội...mượn gió bay lên cho đất kinh kì chói sáng những ánh vàng”. ( 3,5 điểm).