Hãy phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí Phèo (tác phẩm “Chí Phèo” – Nam Cao) khi nhận được sự quan tâm của thị Nở. (7,0 điểm)
v Yêu cầu về kĩ năng:
- Biết cách làm bài văn nghị luận văn học.
- Kết cấu rõ ràng, diễn đạt lưu loát, trong sáng ; có tính biểu cảm.
- Chữ viết rõ ràng, bài sạch sẽ; không mắc lỗi chính tả, diễn đạt.
v Yêu cầu về kiến thức:
HS có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đạt được các nội dung cơ bản sau:
1.KHÁI QUÁT: (0,5 điểm)
- Giới thiệu tác giả tác phẩm
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận : diễn biến tâm trạng nhân vật Chí Phèo khi nhận được sự quan tâm của thị Nở.
2. CỤ THỂ :
* Tái hiện hoàn cảnh trước khi xảy ra sự việc: (1,0 điểm)
- Chí Phèo tỉnh rượu: cảm nhận về không gian, thời gian “Trời sáng đã lâu, măt trời chắc đã lên cao và nắng bên ngoài chắc là rực rỡ”
- Cảm nhận về cuộc sống xung quanh, Chí nhớ lại ao ước thời trai trẻ, lòng nao nao buồn: “Hình như có một thời…”
- Chí thấm thía về bản thân, nhận ra thực tại đen tối, cảnh ngộ cô độc của mình: “đã đến cái dốc bên kia của cuộc đời…”
* Diễn biến tâm trạng khi nhận được sự quan tâm chăm sóc của thị Nở: (4,5 điểm)
- Thị Nở mang bát cháo hành cho Chí Phèo, Chí “rất ngạc nhiên, hết ngạc nhiên…ươn ướt”. Chí Phèo thật sự cảm động trước sự quan tâm chân thành, sâu sắc, trước sự chu đáo, mộc mạc của thị Nở. nước mắt là biểu hiện của nhân tính trong Chí Phèo đã trở về. Chí nhận ra một thực tế đau lòng: “lần này là lần đầu tiên…cho cái gì”. Bát cháo hành là hiện thân cho tình cảm của thị Nở, cho sự mộc mạc của tình yêu chân thành, cholongf tốt trong một xã hội hiếm tình người.
-> Khơi dậy những tình cảm tốt đẹp trong con người Chí, làm Chí thấy bâng khuâng vui buồn và có chút gì đó giống như là ăn năn.
- Chí trở nên hiền lành, thấy mình trẻ con và muốn làm nũng với thị Nở; lo cho tương lai của mình khi không còn sức mà giật cướp, dọa nạt.
-> Đó là những cảm xúc rất người, là dấu hiệu của nhân tính và ta thấy bản chất lương thiện của con người đã trở về trong Chí.
- Từ sự cảm động Chí Phèo hi vọng có thể trở lại làm người lương thiện, muốn làm hòa với mọi người: “Trời ơi hắn thèm…hắn muốn…biết bao!” . Chí bị tha hóa nhưng bản chất lương thiện trong con người hắn không bị hủy diệt, vẫn ẩn chứa trong đáy sâu tâm hồn. Chí hi vọng :”thị Nở sẽ mở đường cho hắn”. Chí hình dung ra tương lai, giãi bày khát khao về một cuộc sống yên bình với thị Nở.
* Nhận xét về nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật và ý nghĩa của việc miêu tả đó. (1,5 điểm)
3. ĐÁNH GIÁ: (0,5 điểm)
Nêu cảm nghĩ về nhân vật và tấm lòng nhân đạo của nhà văn