Đặt điện áp xoay chiều u = U√2cos(ωt) (V) vào hai đầu đoạn mạch R, L, C mắc nối tiếp (cuộn dây thuần cảm). Khi nối tắt tụ C thì điện áp hiệu dụng trên điện trở R tăng 2 lần và dòng điện trong hai trường hợp này vuông pha nhau. Hệ số công suất của đoạn mạch lúc sau bằng:
Có UR = I.R, R không đổi, UR tăng 2 lần => I tăng 2 lần => Z giảm 2 lần (do U không đổi) => Z1 = 2Z2 => R2 + (ZL – ZC)2 =4(R2 + ZL2) (1)
Mặt khác dòng điện trong hai trường hợp vuông pha nhau nên
ZL(ZC – ZL) = R2 (2)
Từ (1) và (2) => ZC = 5ZL , R = 2ZL => tổng trở của mạch lúc sau:
Z = √[(2ZL)2 + ZL2] = ZL.√5
Vậy hệ số công suất của mạch lúc sau là: cosϕ = R/Z = 2ZL/( ZL.√5) = 2/√5