Anh (chị) hãy phân tích bài thơ “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi. (7,0 điểm)
v Yêu cầu về kĩ năng:
Thể hiện được những hiểu biết cơ bản văn biểu cảm và văn nghị luận về một bài thơ: cảm xúc và suy nghĩ phải rõ ràng; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
v Yêu cầu về kiến thức:
Trên cơ sở những hiểu biết về nhà thơ Nguyễn Trãi và bài thơ “Cảnh ngày hè” học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần làm rõ được các ý cơ bản sau:
1. MỞ BÀI: (0,5 điểm)
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Trãi và sơ lược bài thơ “Cảnh ngày hè”, biểu hiện của vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên và vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài thơ.
2. THÂN BÀI:
2.1: VẺ ĐẸP BỨC TRANH THIÊN NHIÊN, CUỘC SỐNG
* Tâm thế người ngắm cảnh (câu 1) (1,0 điểm):
- Nhịp thơ chậm dãi
-> Một tâm thế an nhàn, thư thái, thanh thản, có thể dành hoàn toàn cho cảnh vật.
* Cảnh sắc thiên nhiên (câu 2,3,4) (1,5 điểm):
- Hình ảnh:
+ Hoè: xanh um, tán rợp mát như cử lọng giương ô
+ Thạch lựu: phun trào sắc hoa đỏ rực bên hiên
+ Sen hồng: toả mùi hương trong ao
-> Những hình ảnh sống động, đặc trưng của mùa hè
- Trạng thái: đùn đùn, giương, phun -> ĐT mạnh -> Diễn tả sức sống mãnh liệt của cảnh vật
- Màu sắc: lục, đỏ, hồng -> Tính từ -> Màu sắc đậm đà, tươi tắn, rực rỡ
- Câu 3+câu 4:
+ Ngắt nhịp: 3/4 -> Nhấn mạnh và làm nổi bật cảnh vật
+ Nghệ thuật đối -> Tăng thêm vẻ sống động của cảnh vật
* Bức tranh cuộc sống (câu 5,6) (1,0 điểm):
- Thời gian: chiều tà
- Âm thanh:
+ Lao xao chợ cá -> Âm thanh đặc trưng của cuộc sống tươi vui, thanh bình
+ Dắng dỏi cầm ve -> Âm thanh đặc trưng của ngày hè, cảnh vật như rộn lên sự sống, niềm vui
- NT: từ láy tượng thanh, đảo ngữ -> Không khí nhộn nhịp, rộn rã tươi vui
2.2. VẺ ĐẸP TÂM HỒN NGUYỄN TRÃI(câu 7,8) (1,5 điểm):
- Ngu cầm (điển tích) -> Ước mơ có cây đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam phong ca ngợi cảnh
- Câu cuối: 6 chữ, nhịp thơ 3/3
-> Âm điệu ngắn, dứt khoát
=> Thể hiện khát vọng đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho nhân dân khắp mọi phương.
3. KẾT BÀI (0,5 điểm):
- Khẳng định lại giá trị nội dung, nghệ thuật bài thơ, liên hệ…