Anh (chị) hãy phân tích bài thơ “Tỏ lòng” của Phạm Ngũ Lão (7,0 điểm)
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song cần làm rõ những ý cơ bản sau:
1. MỞ BÀI (0.5 điểm)
Giới thiệu tác giả, tác phẩm
2. THÂN BÀI: (6,0 điểm)
- Hình ảnh tráng sĩ thời Trần: Vẻ đẹp của tầm vóc kì vĩ và sự oai hùng trong nội lực của một bậc tướng lĩnh cùng với tinh thần kiên gan trong trách nhiệm với non sông đất nước (1.5 điểm)
+ "hoành sóc" - cầm ngang ngọn giáo - tư thế hiên ngang, vững chãi.
+ không gian "giang san" - rộng lớn, kì vĩ+ thời gian: "kháp kỉ thu" - đã mấy mùa thu - thời gian kì vĩ
=> sự chiến đấu kiên cường, dũng cảm, không mệt mỏi.
- Hình ảnh quân đội nhà Trần: Sức mạnh hùng dũng của binh hùng, tướng mạnh, đó cũng là vẻ đẹp của người anh hùng trong sử thi, bởi sự kì vĩ của người anh hùng luôn có điểm tựa là sức mạnh cộng đồng (1.5 điểm)
+ lực lượng hùng hậu: “tam quân”
+ sức mạnh vô biên: “tì hổ” “khí thôn Ngưu” [sức mạnh như hổ báo, có thể nuốt trôi trâu/ ái sao Ngưu] -> nghệ thuật so sánh và bút pháp phóng đại đã tô đậm hình ảnh quân đội nhà Trần.
- Trách nhiệm với non sông, đất nước đã trở thành tâm niệm và là nhu cầu tự thân của một đấng nam nhi (1.5 điểm)
- Ứơc nguyện tận tâm cống hiến, lòng trung thành với non sông, đất nước (1.0 điểm)
- Làm nên vẻ đẹp của người tráng sĩ triều Trần không chỉ là sự tài giỏi của một bậc tướng lĩnh mà là cả tinh thần đoàn kết của cả quân dân nhà Trần. Vẻ đẹp ấy không chỉ là sức mạnh làm nên chiến thắng lẫy lừng mà còn là sức mạnh trường tồn cùng sông núi. (0.5 điểm)
3. KẾT BÀI (0.5 điểm)
- Vẻ đẹp nhân cách của tác giả.
- Bài học về sự cống hiến cho thế hệ sau.