Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân để làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của người mẹ nông dân nghèo khổ này.
*a/ Yêu cầu về kỹ năng:
Biết cách làm bài văn nghị luận văn học, phân tích tâm trạng nhân vật trong tác phẩm văn xuôi. Diễn đạt lưu loát, kết cấu bài chặt chẽ, không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, ngữ pháp.
*b/ Yêu cầu về kiến thức:
Trên cơ sở nắm vững tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân và nghệ thuật xây dựng nhân vật trong thiên truyện, học sinh có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đạt được các ý cơ bản:
- Giới thiệu: tác giả, tác phẩm, nhân vật bà cụ Tứ
- Phân tích tâm trạng: Những biểu hiện tâm trạng của bà mẹ nghèo khi thấy con trai mình “nhặt vợ” giữa nạn đói khủng khiếp 1945.
+ Ngạc nhiên, lo lắng, mà sự lo lắng thì nhiều hơn cả vì bà cụ Tứ đã trải đời, đã biết thế nào là cái đói, cái nghèo.
+ Tủi thân, tủi phận, xót xa cho mình, cho con trai.
+ Vui với hạnh phúc bất ngờ của con, cảm thông, thương xót với người con dâu mới trong cảnh tủi cực.
+ Lạc quan, tin tưởng vào tương lai. (yêu cầu dẫn chứng và phân tích dẫn chứng) =>Tâm trạng bà mẹ phức tạp, có lúc chứa đầy mâu thuẫn…nhưng tất cả đều thể hiện tình cảm chân thành, đôn hậu, giàu yêu thương của một bà mẹ nông dân nghèo khổ, nhân hậu.
+ Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật tinh tế, sâu sắc nhưng chân thật.