Sự trao đổi chéo không cân giữa các crômatit trong một cặp NST kép tương đồng là nguyên nhân dẫn đến:
Sự trao đổi chéo không cân giữa các crômatit trong một cặp NST kép tương đồng làm cho 1 NST được nhận thêm các alen của cùng gen trên NST đó; còn 1 NST bị mất các alen đó. Vậy hiện tượng này đã dẫn đến đột biến lặp đoạn ở chiếc NST này và mất đoạn ở NST khác.
Ví dụ: 1 cặp NST mang các gen hiện tượng trao đối chéo không cân đã dẫn đến hình thành 1 NST mang các gen ABCDEe (lặp đoạn D,e); và 1 NST mang các gen abcd (mất đoạn e)