Xét về mặt lí thuyết, quần xã sinh vật như thế nào thì khả năng hình thành loài mới sẽ cao?
Xét các quần xã:
A. Quần xã có nhiều loài động vật có họ hàng gần gũi thì giữa chúng có thể hình thành con lai khác loài nhưng động vật ở động vật rất khó xảy ra đa bội hóa nên các con lai này không có khả năng sinh sản hữu tính. Vì vậy rất khó có thể hình thành loài mới.
B. Quần xã có nhiều loài thực vật có hàng hóa gần gũi thì giữa chúng có thể hình thành con lai khác loài. Ở thực vật có thể xảy ra đa bội hóa nên các con lai trở thành thể song nhị bội có khả năng sinh sản hữu tính. Vì vậy có thể hình thành loài mới.
C. Quần xã có nhiều loài thực vật sinh sản vô tính. Khi đó sẽ khó hình thành các dạng sinh vật có vật chất di truyền mới. Vì khi sinh sản vô tính thì tính di truyền được duy trì ổn định qua các thế hệ. Nên không hình thành loài mới.
D. Quần xã có thành phần loài đa dạng. Nhưng các loài có hệ di truyền kín thì sẽ không tạo được dạng lai; do đó khó tạo được loài mới.