(7,0 điểm)
Phân tích tính cách của người anh hùng Từ Hải qua đoạn trích “Chí khí anh hùng” (trích: “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Yêu cầu về kĩ năng:
Biết cách làm một bài văn nghị luận văn học, nhận biết được yêu cầu của đề, biết vận dụng kết hợp các thao tác nghị luận.
Biết cách trình bày rõ ràng, mạch lạc, trôi chảy, có cảm xúc.
Yêu cầu về kiến thức:
Ngoài kĩ năng, điều quan trọng nhất là phải đáp ứng được yêu cầu của đề: Tính cách người anh hùng Từ Hải qua đoạn trích: Chí khí anh hùng.
Những suy nghĩ đó có thể không trùng với đáp án nhưng miễn sao đúng đắn, phù hợp là đạt yêu cầu của đề.
Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần làm rõ được các ý chính sau:
1/ Giới thiệu khái quát về tác giả, đoạn trích và khái quát nhân vật: (1,0 điểm)
- Nguyễn Du - đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới.
- Truyện Kiều là đỉnh cao thơ văn Nguyễn Du, là kiệt tác của nền văn học Việt Nam. Qua tác phẩm Nguyễn Du bộc lộ cái nhìn sâu sắc về thân phận con người, nhất là người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đồng thời, tác phẩm cũng gửi gắm lí tưởng, khát vọng của Nguyễn Du về một xã hội công bằng, kết tinh qua hình tượng nhân vật Từ Hải. Đoạn trích "Chí khí anh hùng" cho ta thấy rõ tính cách nhân vật.
2/ Phân tích tính cách nhân vật Từ Hải: (5,0 điểm)
- Từ Hải - người anh hùng có chí khí phi thường:
+ Tầm vóc vĩ đại cũng như khát vọng, chí khí lớn lao: "động lòng bốn phương", "trời bể mênh mang","bốn bể"...
+ Hình ảnh "thanh gươm yên ngựa" cho thấy khát vọng lên đường, tư thế ung dung, tự tin, đĩnh đạc của người anh hùng.
+ Đặc biệt hình ảnh so sánh "gió mây bằng đã đến kì dặm khơi" càng tô đậm sức mạnh và bản lĩnh phi thường của Từ.
- Lí tưởng cao đẹp - khao khát về một sự nghiệp lớn thể hiệntrong các câu thơ: "Bao giờ 10 vạn tinh binh - Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường" . Hình ảnh thơ có cả âm thanh, màu sắc, sức mạnh diễn tả khí thế và khát vọng, hoài bão lớn lao của Từ Hải.
Qua đó, có thể thấy Từ Hải còn là một trang nam nhi tràn đầy tự tin: tin vào tài năng, sức mạnh của bản thân, tin vào tương lai. (dẫn chứng thơ)
- Không chỉ ý thức rõ ràng về tài năng, nghĩa vụ, lí tưởng của mình mà còn quyết tâm thực hiện lí tưởng đó.
+ Từ đã biết vượt qua những níu kéo của tình cảm cá nhân riêng từ. (Từ ngữ thể hiện sự quyết tâm, dứt khoát đó: "thoắt" , "thẳng rong", "quyết lời", "dứt áo ra đi").
+ Cuộc chia tay Từ Hải - Thúy Kiều khác hẳn với cuộc chia tay khác (cuộc chia tay Kiều - Kim Trọng, Kiều - Thúc Sinh)
- Nghệ thuật miêu tả, khắc họa nhân vật:
+ Bút pháp lí tưởng hóa
+ Bút pháp ước lệ tượng trưng
+ Ngôn ngữ đối thoại
3/ Đánh giá chung:
- Từ Hải là một vị anh hùng đầy tự tin, bản lĩnh, có chí khí phi thường, có lí tưởng công danh lớn, rạch ròi giữa sự nghiệp và tình cảm.
- Từ Hải là hiện thân cho giấc mơ tự do, công lí của Nguyễn Du.