(3,0 điểm) Nói về lòng yêu nước, nhà văn I-li-a Ê-ren-bua đã nói: “Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào đại trường giang Von-ga, con sông Von-ga đi ra biển.Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở thành lòng yêu Tổ Quốc”. Anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày ý kiến của mình về câu nói trên?
Câu hỏi
Nhận biết(3,0 điểm)
Nói về lòng yêu nước, nhà văn I-li-a Ê-ren-bua đã nói: “Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào đại trường giang Von-ga, con sông Von-ga đi ra biển.Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở thành lòng yêu Tổ Quốc”. Anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày ý kiến của mình về câu nói trên?
Đáp án đúng:
Lời giải của Luyện Tập 365
Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý chính sau đây:
1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN: 0,5 điểm
- Lòng yêu Tổ quốc vốn là một khái niệm trừu tượng; là tình cảm thiêng liêng của con người, thể hiện thái độ, trách nhiệm của mỗi công dân với đất nước.
- Bằng các hình ảnh cụ thể, sinh động và hấp dẫn, nhà văn I-li-a Ê-ren-bua đã diễn tả thành công cội nguồn – bản chất của lòng yêu nước - chính là tình yêu nhà, yêu làng xóm, quê hương.
2. PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH: 1,0 điểm
- Bất cứ ai cũng đều ra đời và trưởng thành trong một môi trường rất cụ thể: gia đình, làng xóm…Đó là những con người, những cảnh vật gắn bó khăng khít, máu thịt và cũng là những thành tố làm nên đất nước.
- Nếu không có tình cảm sâu sắc, thiết tha đối với những điều nhỏ bé, gần gũi với mình thì không thể nào có tình cảm đối với dân tộc rộng lớn được.
3. BÌNH LUẬN, MỞ RỘNG: 1,5 điểm
* Khẳng định: Yêu nước không chỉ là bổn phận của công dân mà còn là tình cảm cao quý, thiêng liêng.
* Phê phán những con người sống ích kỉ, vụ lợi, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, không có lòng yêu đất nước.
* Rút ra bài học nhận thức và hành động:
- Về nhận thức: Mỗi con người cần ý thức được bổn phận, trách nhiệm của mình với Tổ quốc và bồi dưỡng tình yêu đất nước. Cụ thể:
+ Thấu hiểu điều kiện, hoàn cảnh đất nước hiện nay để xác định trách nhiệm của bản thân mình. + Tự hào về truyền thống anh hùng của dân tộc, vững tin vào sự quyết tâm đổi mới của Đảng để dân giàu nước mạnh.
+ Lòng yêu nước không chỉ là sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ nền độc lập, chủ quyền của dân tộc mà còn gắn liền với việc xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh, tiến bộ.
-Về hành động:
+ Sống vì mọi người, yêu thương những người thân xung quanh mình bằng thái độ cụ thể là chăm sóc, giúp đỡ, vâng lời, lễ phép,… + Chăm chỉ học tập, chăm chỉ lao động, tu dưỡng rèn luyện mình, tích cực tham gia mọi hoạt động xã hội, công ích do nhà nước và địa phương.
+ Gìn giữ tài sản, bí mật quốc gia,…
Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý chính sau đây:
1. GIẢI THÍCH Ý KIẾN: 0,5 điểm
- Lòng yêu Tổ quốc vốn là một khái niệm trừu tượng; là tình cảm thiêng liêng của con người, thể hiện thái độ, trách nhiệm của mỗi công dân với đất nước.
- Bằng các hình ảnh cụ thể, sinh động và hấp dẫn, nhà văn I-li-a Ê-ren-bua đã diễn tả thành công cội nguồn – bản chất của lòng yêu nước - chính là tình yêu nhà, yêu làng xóm, quê hương.
2. PHÂN TÍCH, CHỨNG MINH: 1,0 điểm
- Bất cứ ai cũng đều ra đời và trưởng thành trong một môi trường rất cụ thể: gia đình, làng xóm…Đó là những con người, những cảnh vật gắn bó khăng khít, máu thịt và cũng là những thành tố làm nên đất nước.
- Nếu không có tình cảm sâu sắc, thiết tha đối với những điều nhỏ bé, gần gũi với mình thì không thể nào có tình cảm đối với dân tộc rộng lớn được.
3. BÌNH LUẬN, MỞ RỘNG: 1,5 điểm
* Khẳng định: Yêu nước không chỉ là bổn phận của công dân mà còn là tình cảm cao quý, thiêng liêng.
* Phê phán những con người sống ích kỉ, vụ lợi, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, không có lòng yêu đất nước.
* Rút ra bài học nhận thức và hành động:
- Về nhận thức: Mỗi con người cần ý thức được bổn phận, trách nhiệm của mình với Tổ quốc và bồi dưỡng tình yêu đất nước. Cụ thể:
+ Thấu hiểu điều kiện, hoàn cảnh đất nước hiện nay để xác định trách nhiệm của bản thân mình. + Tự hào về truyền thống anh hùng của dân tộc, vững tin vào sự quyết tâm đổi mới của Đảng để dân giàu nước mạnh.
+ Lòng yêu nước không chỉ là sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ nền độc lập, chủ quyền của dân tộc mà còn gắn liền với việc xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh, tiến bộ.
-Về hành động:
+ Sống vì mọi người, yêu thương những người thân xung quanh mình bằng thái độ cụ thể là chăm sóc, giúp đỡ, vâng lời, lễ phép,… + Chăm chỉ học tập, chăm chỉ lao động, tu dưỡng rèn luyện mình, tích cực tham gia mọi hoạt động xã hội, công ích do nhà nước và địa phương.
+ Gìn giữ tài sản, bí mật quốc gia,…
Câu hỏi liên quan
-
(5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:
“Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù
Mình về có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai ?
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi đê rụng, măng mai để già.
Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình về, có nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa?
(Trích “Việt Bắc” – Tố Hữu – SGK Ngữ văn 12 – tập 1 – NXB Giáo dục)
-
II. PHẦN RIÊNG (5,0 điểm)
Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b )
Câu 3.a. Theo chương trình Chuẩn ( 5,0 điếm)
Cảm nhận của anh/ chị về hai đoạn thơ sau:
"Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thỉên không"
Dịch thơ:
"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không"
( “Chiều tối”, Hồ Chí Minh, Ngữ văn lớp 11 tập 2, Nxb Giáo dục).
"Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa"
( “Tràng giang”, Huy Cận, Ngữ văn lớp 11 tập 2, Nxb Giáo dục)
-
ĐỌC – HIỂU ( 2.0 điểm)
Cho văn bản sau:
“Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như đời Lí, đời Trần, đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người. Cỏ gianh núi đồi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa. Chao ôi, thấy thèm được giật mình vì một tiếng còi xúp-lê của một chuyến xe lửa đầu tiên đường sắt Phú Thọ - Yên Bái - Lai Châu. Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương, chăm chăm nhìn tôi không chớp mắt mà như hỏi tôi bằng cái tiếng nói riêng của con vật lành: “Hỡi ông khách Sông Đà, có phải ông vừa nghe thấy một tiếng còi sương?”. Đàn cá dầm xanh quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc rơi thoi. Tiếng cá đập nước sông đuổi mất đàn hươu vụt biến. Thuyền tôi trôi trên “Dải sông Đà bọt nước lênh đênh - Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình” của “một người tình nhân chưa quen biết” (Tản Đà). Dòng sông quãng này lững lờ như nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên thượng nguồn Tây Bắc”.
(Trích “Người lái đò sông Đà” - Nguyễn Tuân)
Đọc văn bản trên và thực hiện các yêu cầu sau:
1/ Nêu nội dung chính của đoạn trích trên? (0,5 điểm)
2/ Trong đoạn văn “Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa…” tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì? Tác dụng của của biện pháp tu từ đó. (0,5 điểm)
3/ Viết một văn ngắn (không quá 10 dòng) trình bày cảm nhận của anh (chị) về hình tượng sông Đà qua ngòi bút Nguyễn Tuân trong đoạn văn trên? (1,0 điểm)
-
I. PHẦN ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Câu 1: Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:
“ Trong rừng ít có loại cây sinh sôi nảy nở khỏe như vậy. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Cũng có ít loại cây ham ánh sáng mặt trời đến thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng. Có những cây con vừa lớn ngang tầm ngực người lại bị đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được, cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết. Nhưng cũng có những cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá sum sê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế những cây đã ngã... Cứ thế, hai ba năm nay rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng...”
(Trích “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành)
a) Nội dung của đoạn văn trên nói về vấn đề gì ? Đặt tên cho đoạn văn. (1,0 điểm)
b) Chỉ ra các biện pháp tu từ trong đoạn văn trên và tác dụng của chúng (1,0 điểm)
-
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 1: ( 2,0 điểm):
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi phía dưới:
Tôi được tặng một chiếc xe đạp leo núi rất đẹp nhân dịp sinh nhật của mình. Trong một lần tôi đạp xe ra công viên chơi, một cậu bé cứ quẩn quanh ngắm nhìn chiếc xe với vẻ thích thú và ngưỡng mộ thực sự.
- Chiếc xe này của bạn đấy à? – Cậu bé hỏi.
- Anh mình đã tặng nhân dịp sinh nhật của mình đấy. – Tôi trả lời, không giấu vẻ tự hào và mãn nguyện.
- Ồ, ước gì tôi... – Cậu bé ngập ngừng.
Dĩ nhiên là tôi biết cậu bé đang nghĩ gì rồi. Chắc chắn cậu ấy ước ao có được một người anh như thế. Nhưng câu nói tiếp theo của cậu bé hoàn toàn nằm ngoài dự đoán của tôi.
- Ước gì tôi có thể trở thành một người anh như thế! – Cậu ấy nói chậm rãi và gương mặt lộ rõ vẻ quyết tâm. Sau đó, cậu đi về phía chiếc ghế đá sau lưng tôi, nơi một đứa em trai nhỏ tật nguyền đang ngồi và nói:
- Đến sinh nhật nào đó của em, anh sẽ mua tặng em chiếc xe lăn lắc tay nhé.
( “Hạt giống tâm hồn”, tập 4, nhiều tác giả. NXB tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2006).
c/ Theo anh (chị) câu “ – Cậu ấy nói chậm rãi và gương mặt lộ rõ vẻ quyết tâm.”có ý nghĩa gì ? ( 0,5 điểm)
-
II. PHẦN VIẾT VĂN (7,0 điểm)
Câu 3: (3,0 điểm)
Chẳng ai muốn làm hành khất
Tội trời đày ở nhân gian
Con không được cười giễu họ
Dù họ hôi hám úa tàn.
Nhà mình sát đường, họ đến
Có cho thì có là bao
Con không bao giờ được hỏi
Quê hương họ ở nơi nào.
Con chó nhà mình rất hư
Hễ thấy ăn mày là cắn
Con phải răn dạy nó đi
Nếu không thì con đem bán.
Mình tạm gọi là no ấm
Biết đâu cơ trời vần xoay
Lòng tốt gửi vào thiên hạ
Biết đâu nuôi bố sau này...
( “Dặn con” - Trần Nhuận Minh)
Bài thơ trên gợi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử với những người bất hạnh trong cuộc sống?
-
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 1: ( 2,0 điểm):
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi phía dưới:
Tôi được tặng một chiếc xe đạp leo núi rất đẹp nhân dịp sinh nhật của mình. Trong một lần tôi đạp xe ra công viên chơi, một cậu bé cứ quẩn quanh ngắm nhìn chiếc xe với vẻ thích thú và ngưỡng mộ thực sự.
- Chiếc xe này của bạn đấy à? – Cậu bé hỏi.
- Anh mình đã tặng nhân dịp sinh nhật của mình đấy. – Tôi trả lời, không giấu vẻ tự hào và mãn nguyện.
- Ồ, ước gì tôi... – Cậu bé ngập ngừng.
Dĩ nhiên là tôi biết cậu bé đang nghĩ gì rồi. Chắc chắn cậu ấy ước ao có được một người anh như thế. Nhưng câu nói tiếp theo của cậu bé hoàn toàn nằm ngoài dự đoán của tôi.
- Ước gì tôi có thể trở thành một người anh như thế! – Cậu ấy nói chậm rãi và gương mặt lộ rõ vẻ quyết tâm. Sau đó, cậu đi về phía chiếc ghế đá sau lưng tôi, nơi một đứa em trai nhỏ tật nguyền đang ngồi và nói:
- Đến sinh nhật nào đó của em, anh sẽ mua tặng em chiếc xe lăn lắc tay nhé.
( “Hạt giống tâm hồn”, tập 4, nhiều tác giả. NXB tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2006).
a/ Cậu bé ước trở thành người anh thế nào? ( 0,5 điểm)
-
II. PHẦN RIÊNG (5,0 điểm)
Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b )
Câu 3.b. Theo chương trình Nâng cao ( 5,0 điểm)
Về nhân vật bà Hiền trong truyện ngắn “Một người Hà Nội” của Nguyễn Khải, có nhiều nhận xét trái chiều về sự tính toán khôn ngoan, cách sống thực dụng, hoặc vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa của nhân vật...
Trình bày ý kiến riêng của anh/chị.
-
II. PHẦN VIẾT VĂN (7,0 điểm)
Câu 4: (4,0 điểm)
Cảm nhận của em về màn kết trong vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ.
-
(5,0 điểm):
Nhận xét về hình tượng người lính trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng, có ý kiến cho rằng: “Đối diện với khó khăn mất mát, người lính vẫn mang trong mình vẻ đẹp hào hùng”. Lại có ý kiến khác: “Trong tận cùng gian khổ, người lính vẫn ánh lên vẻ đẹp hào hoa”.
Bằng cảm nhận về hình tượng người lính trong bài thơ, anh(chị) hãy bình luận hai ý kiến trên.